O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI MAKTABGACHA VA MAKTAB TA’LIMI VAZIRLIGI NIZOMIY NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI “TASDIQLAYMAN” __________ A.K.Kirgizbayev 2023 yil “___”___________ Ro‘yxatga olindi: № BD-60112400– PT: (60720700)-1.07 2023 yil “___”_________ ELEKTROTEXNIKA ASOSLARI O‘QUV DASTURI Bilim sohasi: 100000 – Ta’lim Ta’lim sohasi: 110000 – Ta’lim Ta’lim yo‘nalishi: 60112400– Professional ta’lim (60720700- Texnologik mashinalari va jihozlari) Toshkent - 2023 O‘quv yili Semestr ECTS-Kreditlar ETA204 2024-2025 4 4 Fan/modul turi Ta’lim tili Haftadagi dars soatlari majburiy O‘zbek 4 1. Fanning nomi Auditoriya Mustaqil Jami mashg‘ulotlari ta’lim (soat) yuklama (soat) (soat) Elektrotexnika asoslari 60 60 120 2. I. Fanning mazmuni Fanni o‘qitishdan maqsad –bo‘lajak o‘qituvchilarida elektr maydoni va dielektriklar magnitizm va elektomagnitizm, o‘zgarmas va o‘zgaruvchan tok qonunlarini va ularga mos turli masalalarning yechimlariga oid bilim, ko‘nikma va malaka shakillantirishdir. Fanning vazifasi - elektr toki, elektr kuchlanish, elektr quvvat, elektr energiyasi, elektr maydoni va dielektriklar magnitizm va elektomagnitizm, o‘zgarmas va o‘zgaruvchan tok qonunlarini amalda qo‘llash xaqida talabalarga bilim berishdir. Fan/modul kodi II. Nazariy qism (ma’ruza mashg‘ulotlari) II.I. Fan tarkibiga quyidagi mavzular kiradi: 1-Kirish. “Elektrotexnika”ning fan va texnikaning rivojlanishidagi roli. O‘zgarmas tok qonunlari. O‘zgaruvchan tok, uni xosil qilish, uzatish va taqsimlash. O‘zgaruvchan tokning effektiv va o‘rtacha qiymatlari. O‘zgaruvchan tok zanjirlarida aktiv, induktiv va sig‘im qarshiliklar. Vektor diagrammalar. O‘zgaruvchan tok zanjirlari uchun Om qonunlari. Ketma-ket va parallel ulangan elementlar uchun qarshiliklar va quvvatlar uchburchaklari. Tok va kuchlanishlar rezonansi. Ketma-ket va parallel rezonans ularga tegishli ifodalar. Elektromagnit to‘lqinlarining qabul qilishdagi rezonans hodisasining axamiyati. Quvvat koeffitsenti va uning ahamiyati. 2-mavzu. Bir fazali sinusoidal o‘zgaruvchan tok zanjirlari. Bir fazali sinusoidal o‘zgaruvchan tok zanjirlari. Sinusoidal elektr yurituvchi kuch hosil qilish.Sinusoidal o‘zgaruvchan tok haqida asosiy tushunchalar: amplituda, davr, chastota, faza. Magnit maydondagi o‘tkazgich. Elekromagnit induksiya qonuni. O‘zgaruvchan tokning effektiv va o‘rtacha qiymatlari. Tok, kuchlanish va EYuKning effektiv qiymatlarini ifodalarini keltirib chiqarish va grafiklarini taqqoslash. 3-mavzu. O‘zgaruvchan tok zanjirlarida Sinusoidal elektr yurituvchi kuch hosil qilish. R.L.C elementlari. O‘zgaruvchan tok zanjirida aktiv qarshilik. Aktiv iste’molchi bo‘lgan ideal o‘zgaruvchan tok zanjiri sxemasi va vektor diagrammasi. Zanjir uchun oniy 2 tok, kuchlanish va quvvat. Zanjirdagi tokning o‘rtacha aktiv va to‘la quvvatlparining formulalari va grafiklari. Om qonuni. O‘zgaruvchan tok zanjirida induktiv qarshilik. Induktiv qarshilikli idel zanjir. Sinusondal o‘zgaruvchan magnit maydoni, induktivlik kaltagida induksiya EYuKni hosil qilish. Zanjir uchun oniy tok, kuchlanishi va quvvat ifodalari, ularning grafiklari va vektor diagramma. Om qonuni Sigim qarshilikli o‘zgaruvchan tok ideal zanjir uchun oniy tok, kuchlanish va quvvat, ularning grafiklari va vektor diagrammalari. Om qonuni. O‘zgaruvchan tok zanjirida aktiv va sigim qarshiliklar. R va C bo‘lgan ketma-ket ulangan o‘zgaruvchan tok zanjir, vektorlar diagrammasi. Kuchlanishlar va qarshiliklar uchburchagi. Zanjir uchun Om qonunining ifodasi. O‘zgaruvchan tok zanjirida aktiv va induktiv qarshiliklar. R,L Bo‘lgan ketma-ket ulangan o‘zgaruvchan tok zanjir, vektorlar diagrammasi. Kuchlanishlar va qarshiliklar uchburchagi.Zanjir uchun Om qonunining ifodasi. Tarmoqlangan va tarmoqlanmagan o‘zgaruvchan tok zanjirlari. Parallel ulash sxemasi. Tarmoqlangan va tarmoqlanmagan zanjirning aktiv reaktiv va to‘la quvatlarining ifodalari. Om qonunining ifodasi. O‘zgaruvchan tok zanjirida aktiv, reaktiv va sig‘im qarshiliklar. R,L va S bo‘lgan ketmii-ket ulangan o‘zgaruvchan tok zanjiri, vektorlar diagrammasi,kuchlanishlar, Qarshiliklar va quvvatlar uchburchaklari. Tok va kuchlanishlar rezonasi. Ketma-ket va parllel rezonans ularga tegishli ifodalar. Elektromagnit to‘lqinlarining qabul qilishdagi rezonans xodisasining axamiyati. 4-mavzu. Uch fazali tok va uni xosil qilish. Aylanuvchi magnit maydon. Uch fazali tok. Uch fazali tok va uni xosil qilish. Uch fazali tok generatorining tuzilishi va ishlash prinsipi. Tok va EYuK larning tenglamalari,grafiklari va vektor diagrammalari. Aylanuvchan magnit maydon. Uch fazali tokning aylanuvchan magnit maydonini tuzilishi va belgilanishi. Magnit maydon indkutsiyasi, mignit oqimlar ifodalari. Natijaviy magnit maydon oqimini xosil qilish. 5-mavzu. Uch fazali sistemani uchburchak va yulduz usullarida ulash. Uch fazali tokning quvvati. Generator chulxamlarini yulduz usulida o‘lchash. Bog‘lanmagan va bog‘langan uch fazali sistema. Generator chulxamlarini, yulduz usulida o‘lchash.Liniya va faza kuchlanishlari, ularning vektor diagrammalari. Generator chulxamlarini uchburchak usulida o‘lchash. Generator chulxamlarini, uchburchak usulida o‘lchash, EYuK larning vektor diagrammalari. Liniya va faza kuchlanishlari ular orasidagi munosabatlar. Uch fazali tokning quvvati. Generator chulgamlarining yulduz va uchburchak usullarida aktiv, reaktiv va to‘la quvatlarning ifodalari. 6-mavzu. Transformatorlar 3 Bir fazali transformtorning tuzilishi va ishlar prinsipi. Bir fazali transformtorning sxematik tuzilishi,oniy va xaqiqiy EYuK qiymatlari, tranformatsiya koeffitsienti, magnit induksiya vektor iva magnit oqimi ifodalari. Transformtorning Salt ishlashi. Istemolsiz (nagruzkasiz) transformtorning ulanish sxemasi, vektor diagrammasi. Transformtor salt ishlaganda iste’mol qiladigan aktiv quvvat isroflari. Transformatorning iste’molchi bilan ishlashi. Transformatorning iste’molchi bilan ulanish sxemasi, uning vektor diagrammasi va differensial tenglamalari. Chulgamlarning aktiv va induktiv, ikkilamchi chuglanishning keltirilgan tok ifodalari. Transformatorlarda energiya isroflari va ularning foydalanish koffitsienti. Birlamchi va ikkilamchi chulgamlardan po‘latlarda bo‘ladigan isroflarning podxodlari. Bir fazali transformatorning ixtiyoriy ise’molchi uchun F.I.K xisoblash formulasi. Transformatorning F.I.K va iste’molchi sarflagan quvvati bilan bog‘lanish xarakteristikasi. 7- mavzu. Uch fazali transformatorlar. Uch fazali transformatorlar ularning turlari, tuzilishi va ishlash prinsipi. Uch fazali tok manbaiga bir fazali transformator chulgamlarini yulduz va uchburchak usullarida ulab ishga tushirish. Transformitsiya koeffitsientlari. Transformatorlarning parellel ishlashi. Transformatorlarning parallel ishlashiga oid ulatish sxemalari, vektor diagramma va tashqi xarakteristika. O‘lchash transformatorlari. Tok va kuchlanish transformatorlarini elektr zanjiriga ulash sxemalari. Uch fazali kuchlanishni uchta bir fazali transformatorlar bilan ulash sxemasi. Avtotransformatorlar. Bir va uch fazali. Avtotransformatorlarning ulanish sxemalari va ishlash prinsiplari. Avtotransformatorlari LATR va RNSh. 8- mavzu. Elektr o‘lchash asboblari Umumiy ma’lumotlar. Elektr o‘lchash xaqida tushinchalar, namuna asboblari. Absolyut xatoliklar to‘g‘risida umumiy ma’lumotlar. Elektr o‘lchov asboblari va ularning shartli belgilari, asboblarning ishlash prinsipi, o‘lchash vaqtidagi vaziyatlar, guruxlari, o‘lchanishi lozim bo‘lgan kattalik turlari o‘lchanadigan tok, kuchlanish va qarshiliklar kattaliklari bo‘yicha klassifikatsiyalanish to‘g‘risidagi ma’lumotlar. Magnito elektrik tizimli asboblar. Magnito elektrik tizimini asolarning sxematik tuzilishlari. Amper kuchi ta’siri natijasida xosil bo‘lgan burovchi moment, asbobga bog‘liq bo‘lgan o‘zgarmas kattaliklar, strelkaning buralish burchaklarining ifodalari.Asboblarning kamchiliklari va afzalliklari. 9- mavzu. O‘zgarmas tok elektr zanjirlari va Yarim o‘tkazgichli asboblar 4 O‘zgarmas tok qonunlari. O‘zgarmas tok elektr zanjirlari. O‘zgarmas tok xosil qilish. Yarim o‘tkazgichlarning elektr o‘tkazuvchanligi. Yarim o‘tkazgichlarning elektr o‘tkazuvchanligi. Yarim o‘tkazgichlarning krisstall panjarasi. Elektron va teshikli o‘tkazuvchanlik. Germoniy krisstalida teshiklarning xosil bo‘lishi va tuzilish strukturasi. Xususiy, donor va aksiptor o‘tkazuvchanlar. Aralashmalarning germoniy bilan bog‘lanish strukturasi. Yarim o‘tkazgichli to‘g‘rilagichlar. Diod. To‘g‘rilagichlarning struktura sxemasi. Yarim o‘tkazgichli to‘g‘rilagichlar, ularning parametrlari R-p va p-R o‘tishlari. Diodning volt-amper xarakteristikasi. Bir va ikki davrli to‘g‘rilagichlarning sxemalari. 10- mavzu. O‘zgaruvchan tok elektr mashinalari O‘zgaruvchan tok elektr mashinalaring asosi turlari. O‘zgaruvchan tok elektr mashinalari chulg‘amlarining tuzilishi, ularning sxemalari. O‘zgaruvchan tok elektr mashinalari chulg‘amlarida EYuK ni xosil qilish. Stator va faza chulg‘amlarida EYuK ni xosil qilish. O‘zgaruvchan tok elektr mashinalri chulg‘amlarining magnit yurituvchi kuchi. Bir va ikki fazali chulg‘amlarning magnit yurituvchi kuchi. 11- mavzu. Asinxron ва синхрон elektr mashinalar. Asinxron elektr dvigatellar. Dvigatel, generator mashinaning qaytuvchanligi, elektr mashina o‘tkazgichlar xaqidagi ma’lumolar. Elektr mashinaning ishlash prinsipini tushintirish sxemasi. Asinxron dvigatelning tuzilishi va ishlash prinsipi. Asinxron dvigatelning tuzilishi, qisqa va faza rotorli asinxron dvigatellar. Klassifikatsiyasi,tarkirovkasi, eletr xolatining tenglamasi. Asinxron dvigatelning aylantiruvchi momenti. Sirpanish. Asinxron dvigatelning aylantiruvchi momentini magnit oqimiga va tokning aktiv tashkil etuvchisiga bog‘liqligini ifodasi.Sirpanish formulasi.Aylantiruvchi momentni sirpanishga bog‘liq grafigi,energetik diagrammasi. Asinxron dvigatelda quvvat isrofi. Dvigatelni F.I.K. asinxron dvigatelda quvvat isroflarini umumiy xoli. Dvigatelning iste’molchi, nagruzka koeffitsienti va rotordagi tok kuchi.Dvigatelning F.I.K va uning foydali quvvatiga bog‘liqlik grafigi. Asinxron dvigatelning xarakteristikalari. Asinxron dvigatelning mexanik va ish xarakteristikalari,quvvat koeffitsientini foydali quvvat bilan bog‘lanish egri tizig‘i,F.I.K foydali quvvat bilan bog‘lanishi. 12-mavzu. O‘zgarmas tok elektr mashinalari. O‘zgarmas tok mashinalarining tuzilishi va ishlash prinsipi. Stator, yakor va kollektor, chetka va chutka tutqichlari tuzilishi va iщlash prinsipi, o‘zgarmas tok generatorining ishlash prinsipi. O‘zgarmas tok generatorining elektromagnit momenti. Yakor reaksiyasi. Tok kommutatsiyasi. Induksiyalangan YuK, elektromagnit moment,elektromagnit quvvat ifodalari. Yakor reaksiyasi va uni bartaraf qilishga oid sxemalar. Magnit maydon oqimining magnit yurituvchi kuch 5 bilan bog‘lanish grafigi.Tok kommutatsiyasi. O‘zgarmas tok generatorining klassifikatsiyasi. Uyg‘otish chulgam, tashqi o‘zgarmas tok manbaiga ulangan mustaqil uyg‘otish generatorlari,o‘z-o‘zidan uyg‘otinuvchi generatorlar: -Parallel uyg‘otishli generatorlar. -Ketmi-ket uyg‘otishli generatorlar. -Pralash uyg‘otishli generatorlar. O‘z-o‘zidan uyg‘otishli generatorlarning ulanish sxemalari va ularning tashqi, salt ishlash va rostlash. O‘zgarmas tok dvigatellari va ularning tavsiflari. Parallel, ketma-ket va aralash uyg‘otishli tok dvigatellarning sxemalari. Dvigatellarning elektromagnit quvvat ifodasi. Dvigatelning ish va mexanik tavsiflari. 13-mavzu. Elektr yuritma asoslari. Elektr yuritmalar xaqida kichkina nazariy va amaliy ma’lumotlar.Avtomatlashtirilgan elektr yuritmalar. Rele-kontaktorli sxema asosida elektr yuritmalarini ochiq va berk boshqarish sxemalari. Elektr yuritmalarni dasturli boshqarishning qisqacha nazariy va amaliy asoslari. Boshqarish va ximoya elektr aparatlarini turlari. Avtomatik uzib o‘lchagichlar. Elektr yuritmalarni ximoyalash. Elektromagnit relelari. Kontaktorli va magnitli ishga tushirgichlar. Maktab, litsey va kasb–xunar kollejlari ustaxonalari va laboratoriya stanoklar pakining elektr jixozlari. 14-mavzu. Elektr energiyasini uzatish. O‘quv muassalarida va o‘quv kabinetlarini elektr energiya bilan ta’minlash. Elektr energiyasini uzatish. maktab, litsey va kasb-xunar kollejlari o‘quv kabinetlarini elektr energiya bilan ta’minlash. Elektr energiya uzatishi va taqsimlashi sxemasi. Energiyaning radial va magistral taqsimlanishi, transformator magistral blokining sxemasi, maktab transformator podstansiyasi Maktab o‘quv xonalari va ustaxonalari, elektr jixozlari va dastgohlari. Maktab va laboratoriya shchitlari. Tokarlik, frezerlik, charxlash, payvandlash dastshgoxlarining elektr jixozlari.Elektr jixozlarini yerga (nol) simga ulash. 15-mavzu. Ta’lim muassalarida elektr xavfsizlik qoidalari. Maktab, litsey va kollejlar elektr jixozlariga texnik xizmat. Xizmat ko‘rsatishga xavfsizlik qoidalari. Laboratoriya va ustaxona binolariga qo‘yiladigan talablar.Ekskursiya o‘tkazishning xavfsizlik texnikasi qoidalari.Ishlab chiqarish va qurilish muassasalarida o‘tkaziladigan praktikum darslarining xavfsizlik texnikasi qoidalari.Shikastlangan kishiga birinchi yordam ko‘rsatish. 6 III.Amaliy mashg‘ulotlari bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar Amaliy mashg‘ulotlariga tavsiya etiladigan mavzular: 1. O‘zgaruvchan tok zanjirlarini o‘rganish. 2. Uch fazali, uch simli zanjir aktiv energiyasini o‘lchash. 3. Bir fazali transformatorini ish rejimlarini o‘rganish. 4. Yarim o‘tkazgichli to‘g‘rilagichlarni sxemalarini sinash. 5. Akkumulyator batareyalarini zaryadlash va razryadlash usullarinio‘rganish. 6. Rotori qisqa tutashgan uch fazali asinxron dvigatelni sinash. 7. Uch fazali asinxron dvigatelini magnitli ishga tushirgich yordamida boshqarishni sinash. 8. Buralma yakorli kuchlanish va tok relelarini sinash. 9. Elektron ossillografni o‘rganish. 10. Elektron chastotametrni o‘rganish. 11. Elektron voltmetr, ommetr, ampermetr bilan tanishish. 12. Elektromagnit relelarni o‘rganish. 13. Issiqlik relelarini o‘rganish. 14. AVOmetrda o‘lchashni o‘rganish. 15. Elektr energiyasini o‘zatish va taqsimlashni o‘rganish. Amaliy mashg‘ulotlarni tashkil etish bo‘yicha fanning asosiy ma’ruza mavzulari bo‘yicha olgan bilim ko‘nikmalarini va masalalarni yechish orqali yanada boyitadi. Shuningdek darslik va o‘quv qo‘llanmalar asosida talabalar bilimlarini mustahkamlashga erishish, o‘quv materiallaridan foydalanish, ilmiy maqola va tezislarni chop ettirish, talabalar bilimlarini oshirish masalalarini y e chish, mavzular bo‘yicha amaliy mashg‘ulotlar multimedia qurulmalari bilan jihozlangan auditoriyada bir akademik guruhga bir professor-o‘qituvchi tomonidan o‘tkazilishi zarur. Mashg‘ulotlar faol va interfaktiv usullar yordamida o‘tilishi, mos ravishda munosib pedagogik va axborot texnologiyalar qo‘llanilishi maqsadga muvofiq. IV.Laboratoriya mashg‘ulotlari bo‘yicha ko‘rsatma vatavsiyalar Laboratoriya mashg‘ulotlariga tavsiya etiladigan mavzular: 1. Bir fazali zanjir aktiv energiyasini o‘lchash. 2. O‘zgaruvchan tok zanjirlarini o‘rganish. 3. Bir fazali transformatorini sinash. 4. Uch fazali asinxron dvigatelini o‘rganish. 5. Magnitli ishga tushirgichni sinash. 6. Bir fazali asinxron dvigatelini o‘rganish. 7. Kislotali va ishqorli akkumuliyatorlarini zaryadlash va razryadlash usullarini o‘rganish. 7 8. O‘zgarma tok to‘g‘irlagichlarini sxemalarini o‘rganish. 9. O‘zgaruvchan tok quvvatini ossillograf yordamida o‘rganish. 10. O‘zgaruvchan tok chastotasini Lissaju figuralari orqali aniqlash. Laboratoriya mashg‘ulotlari mahsus jihozlangan auditoriyada akadem guruhlar uchun alohida o‘tiladi. Amaliy mashg‘ulotlarida “Juftikda ishlash”, “Kichik guruhlarda ishlash” shakllari orqali tashkil etilib “Amaliy mashq”, “Ko‘rgazmali metod”, “Insert” va shu kabi metodlardan foydalaniladi. V. Mustaqil ta’lim va mustaqil ishlar Talaba mustaqil ta’limni tayyorlashda muayyan fanning xususiyatlari hisobga olgan holda quyidagi shakllardan foydalanish tavsiya etiladi. - darslik va o‘quv qo‘llanma materiallar bo‘yicha fan boblari va ma’ruzalarni o‘rganish; - tarqatma materiallar ma’ruzalar qismini o‘zlashtirish; - maxsus adabiyotlar bo‘yicha mavzular ustida ishlash; - talabaning o‘quv, ilmiy-tadqiqot ishlarini bajarish bilan bog‘liq bo‘lgan fanlar bo‘limlari va mavzularini chuqur o‘rganish; - faol oqitish uslubidan foydalaniladigan o‘quv mashg‘ulotlari; Mustaqil ta’lim 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 3. uchun tavsiya etiladigan mavzular: O‘zgaruvchan tok uni xosil qilish va tenglamalari. O‘zgarmas tok qonunlari. O‘zgaruvchan tok zanjirida aktiv, qarshilik. O‘zgaruvchan tok zanjirida induktiv qarshilik. O‘zgaruvchan tok zanjirida sig‘im qarshilik. O‘zgaruvchan tok zanjirida aktiv, induktiv sig‘imqrshiliklar. O‘zgaruvchan tok zanjirlari uchun Om qonunlari. Tok va kuchlanishlar rezonasi. Quvvatlar uch burchagi. Quvvat koeffitsient iva uning axamiyati. va Vi. Fan o‘qitilishining natijalari (shakllanadigan kompetensiyalar) Fanni o‘zlashtirish natijasida talaba: O‘zgaruvchan va o‘zgarmas tok zanjirlari tok, elektr energiyasini hosil qilish, o‘zatish va taqsimlash o‘zgaruvchan tokni o‘zgarmas tokga aylantirish, elektr mashinalarining turlari tuzilishi va ishlash prinsipi; Avtomatika elementlari, elektroenergetka rivojlanishining zamonaviy yo‘nalishlari; Elektron zanjirlarning asosiy elimetlari va ularning klssiqikatsiyasi, elektron qurilmalarning tuzilishi va ishlash prinsipi haqida tasavvur va 8 bilimga ega bo‘lishi; Elektron qurilmalar elektr sxemalarini tushinish, bilish va ulardan foydalanish ko‘nikmalariga ega bo‘lishi; Talaba elektrotexnik jarayonlarni tahlil qilish, elektr sxemalari asosida elektromontaj ishlarini bajarish, fanni o‘qitish muammolari bo‘yicha yechimlar qabul qilish malakasiga ega bo‘lishi kerak. 4. 5. 6. VII. Ta’lim texnologiyalari va metodlari: Ma’ruzalar; Interfaol keys-stadilar; Amaliy mashg‘ulotlar (mantiqiy fiklash, tezkor savol-javoblar); Guruhlarda ishlash; Taqdimotlarni qilish; Individual loyihalar; Jamoa bo‘lib ishlash va himoya qilish uchun loyihalar. VIII. Kreditlarni olish uchun talablar: Fanga oid nazariy va uslubiy tushunchalarni to‘la o‘zlashtirish, tahlil natijalarini to‘g‘ri aks ettira olish, o‘rganilayotgan jarayonlar haqida mustaqil mushohada yuritish va joriy, oraliq nazorat shakllarida berilgan vazifa va topshiriqlarni bajarish, yakuniy nazorat bo‘yicha yozma ishni topshirish. IX. Asosiy adabiyotlar: 1.Amirov S.F, Yoqubov M.S, Jobborov N.G‘. Elektrotexnikaningnazariy asoslari. – Toshkent: “Talqin”, 2008. 2.Xonboboev A.I, Xalilov N.A. Umumiy elektrotexnika va elektronika asoslari. Toshkent: “O‘zbekiston”, 2000. vaelektronika asoslari. Toshkent: “O‘zbekiston”, 2000. 3.Sharipov Sh.A, Jo‘raev Yu. Sanoat elektronika asoslari.Toshkent: “Geo fan”, 2009. Qo‘shimcha adabiyotlar: 1. Mirziyoyev Sh.M. Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik – har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2016 yil yakunlari va 2017 yil istiqbollariga bag‘ishlangan majlisidagi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining nutqi. // Xalq so‘zi gazetasi. 2017 yil 16 yanvar, №11. 2. Mirziyoyev Sh.M. Erkin va farovon, demokratik O‘zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz. – T.: O‘zbekiston, 2016. - 56 b. 3. Mirziyoyev Sh.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi. – T.: O‘zbekiston, 2017. - 48 b 9 4. Mirziyoyev Sh.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz. – T.: O‘zbekiston, 2017. – 488 b. 5. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi PF4947-sonli “O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha harakatlar strategiyasi to‘g‘risida”gi Farmoni. www.lex.uz. 6. Edward Hughes, John Hiley, Keith Brown, Ian McKenzie Smith «Electrical and Electronic Technology» Pearson Education Limited, Harlow, United Kingdom 2012. Axborot manbalari 7. 8. 9. 1. www.tdpu.uz 2. www.pedagog.uz 3. www.edu.uz 4. www.natlib.uz (A.Navoiy nomidagi O‘z.MK) 5. www.ziyonet.uz - Ziyonet axborot-ta’lim resurslari portali Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti tomonidan ishlab chiqilgan va universitet Kengashining 2023 yil “_______” __________________dagi qarori bilan tasdiqlangan Fan/modul uchun mas’ullar va dastur mualliflari: 1. Yu.K.Jo‘raev TDPU, “Professional ta’lim metodikasi” kafedrasi katta o‘qituvchisi. 2.B.J.Lafasov TDPU, “Professional ta’lim metodikasi”kafedrasi o‘qituvchisi Taqrizchilar: 1.G‘.T.Dadaev-I.Karimov nomidagi TDTU Mashinasozlik fakulteti dekan muovini, dotsent 2.J.A.Xamidov-TVChDPI, “Texnologik ta’lim” kafedrasi katta o‘qituvchisi 10 11 12