AYIPSIZ AYIPKER BOLǴAN PAYIT (ESSE) Ayıpsız ayıplı bolıp qalsa, bul júdá kóp sebep hám aqıbetlerge alıp keliwi múmkin bolǵan hádiyse. Kóp adamlardıń turmısında bul ózleriniń aybısız júz boladı, lekin bul olardı kemrek uwayım yamasa baxtsız etpeydi. Bul dóretpede biz biygúna adam qanday hám ne ushın ayıplı bolıwı múmkinligi haqqındaǵı bir neshe mısallardı kórip shıǵamız. Bunday jaǵdaylardan birinde biygúna shaxs ádalatsızlik sebepli tutqınǵa alıwqa túsiwi múmkin. Bul miliciya hám prokurorlar tergew yamasa sud processinde qátelerge jol qoyǵanlarında júz bolıwı múmkin. Mısal ushın, biygúna shaxs ózi etpegen jınayatda ayblanishi múmkin, biraq onıń gúnasizligin tastıyıqlaytuǵın hújjet yamasa dáliller joq. Bul onıń ayıplı bolmasa da, sudlanıwına hám tutqınǵa alıwqa jiberiliwine alıp keliwi múmkin.tıń Basqa jaǵdaylarda, biygúna shaxs ózlerine baylanıslı bolmaǵan jaǵdaylar sebepli ayıplı bolıwı múmkin. Mısal ushın, eger onıń ortalıǵında jınayat júz bolsa hám ol nadurıs waqıtta nadurıs jayǵa túsip qalsa, ol nadurıs jınayat menen baylanısıwı múmkin. Bul miliciya gúmanlanlanıwshılardı qıdırǵanda hám jınayat júz bergen jay qasında bolǵan biygúna adamdı tapqanda júz bolıwı múmkin. Sonı atap ótiw kerek, ayıpkerlik yamasa gúnasizlik sud processinde dálillerge tiykarlanǵan halda anıqlanıwı kerek. Ayıpsızlıq prezumpsiyasi ayıbı tastıyıqlanbaǵansha saqlanıwı kerek. Ókiniw menen aytamız, ayırım jaǵdaylarda ádillik sisteması buzılǵan bolıp, bul nadurıs qararlar hám ayıplawlarǵa alıp keliwi múmkin. Sol sebepli, naxaq ayıplanıwı múmkin bolǵan biygúna adamlardıń huqıqların qorǵaw mexanizmleri bar ekenligi zárúrli. Ulıwma alǵanda, biygúnalar ayıplı bolıp qalsa, bul júdá saldamlı mashqala bolıp, oǵan itibar beriw hám sheshiw kerek. Ádalat ushın gúresti dawam ettiriw hám barlıq adamlardıń, ásirese nadurıs waqıtta nadurıs orında bolıwı múmkin bolǵanlardıń huqıqların qorǵaw zárúrli bolıp tabıladı. Ádil sudlaw ádalatlı hám ǵárezsiz bolıwı, basqarıw princpı daǵı qáte hám kemshiliklerden biygúna insanlar jábir kórmesligi ushın háreket etiwimiz kerek. (269 sóz)