WEKA MACHINE LEARNING WORKBENCH DASTURI BILAN ISHLASH amaliyot o’qituvchi: BAKAYEV I.I Weka dasturi haqida • Weka - bu ishlatish uchun qulay va kuchli mashinani o’qitishga platformasi. Weka dasturining oynasi Weka GUI Chooser nomlanadi. Ushbu oyna Weka dasturining turli xil muhitlarni ishga tushurish imkoniyatini beradi. Weka dasturining asosiy vositalariga kirishni ta'minlashdan tashqari, menyuda taqdim etilgan bir qator qo'shimcha yordamchi dasturlar va vositalar ham mavjud. “Tools” menyusida ikkita muhim yordamchi dastur mavjud: Package Manager | ARFF-Viewer Package Manager oynasi "Package Manager" buyrug'i Weka dasturiga qo'shimchalarni, masalan, yangi algoritmlarni ko'rish va o'rnatish imkonini beradi. ARFF-Viewer oynasi ARFF-Viewer sizga ma'lumotlar to'plamlarini yuklash va o'zgartirish va ularni ARFF formatida saqlash imkonini beradi. Weka Explorer oynasining "Preprocess" yorligʼi Weka Explorer mashinali o’qitish ma'lumotlar to'plamini o'rganish uchun mo'ljallangan. "Preprocess" yorligʼi maʼlumotlar toʼplamini yuklash va maʼlumotlarni modellashtirish jarayonlari uchun muammoning tuzilishini yaxshiroq ochib beradigan maʼlumotlarni shaklga aylantirish filtrlarini qoʼllash uchun moʼljallangan. Standart ma'lumotlar to'plamini Weka dasturiga yuklash uchun "Open file..." tugmasi bosiladi. Hosil bo'lgan dialog oynadan Weka dasturi o'rnatilgan papkadan data/ manzilida arff keygaytmadagi barcha ma’lumotlar to’plami yuklab olish mumkin. Ya’ni data/ papkasida bo’ladi. Weka Explorer oynasining "Classify" yorlig'i "Classify" yorlig'i tasniflash yoki regressiya masalasi bo'yicha turli xil mashinali o'qitish algoritmlarini o'qitish va ishlashni baholash uchun mo'ljallangan. Algoritmlar guruhlarga bo'linadi, natijalar "Result list" ro'yxatida saqlanadi va tasniflagich(klassifikator)ning asosiy "Classifier output" chiqishida umumlashtiriladi. Ma'lumotlar to'plamida ZeroR klassifikatorini ishga tushirish va natijalarni umumlashtirish uchun Start tugmasini bosiladi. Weka Explorer oynasining "Cluster" yorlig'i "Cluster" yorlig'i makerlanmagan ma'lumotlar to'plamida turli nazoratsiz klasterlash algoritmlarini o'qitish va ishlash samaradorligini baholash uchun mo'ljallangan. "Classify" yorlig'ida bo'lgani kabi, "Cluster" yorlig'ida ham algoritmlar guruhlarga bo'linadi, natijalar "Result list" ro'yxatida saqlanadi va asosiy "Clusterer output" chiqishida umumlashtiriladi. Ma'lumotlar to'plamida EM klasterlash algoritmini ishga tushirish va natijalarni umumlashtirish uchun Star tugmasi bosiladi. Weka Explorer oynasining "Associate" yorlig'i "Associate" yorlig'i ma'lumotlar to'plamidagi assotsiatsiyalarni avtomatik ravishda qidirish uchun mo'ljallangan. Ushbu usullar ko'pincha xarid qilish savatchasini tahlil qilish kabi ma'lumotlarni tahlil qilish uchun ishlatiladi va barcha atributlari toifali bo'lgan ma'lumotlarni talab qiladi. Ma'lumotlar to'plamida Apriori assotsiatsiya algoritmini ishga tushirish va umumlashtirish uchun "Start" tugmasi bosiladi. Weka Explorer oynasining “Select attributes” yorlig'i • Select attributes yorlig'i yuklangan ma'lumotlar to'plamidan funksiyalarni tanlash va bashoratlash modellarini ishlab chiqishda funksiyalar qiymatga ega bo'ladi. Masalan: Ma'lumotlar to'plamida BestFirst qidiruvi bilan CfsSubsetEval algoritmini ishga tushirish va natijalarni umumlashtirish uchun "Ishga tushirish" tugmasi bosiladi. Weka Explorer oynasining “Visualize” yorlig'i Vizualizatsiya yorlig'i yuklangan ma'lumotlar to'plamidagi har bir boshqa atributga nisbatan chizilgan har bir atributning juft-juft tarqalish matritsasini ko'rib chiqish uchun mo'ljallangan. Ma'lumotlarni filtrlash, o'zgartirish va modellashtirishda yordam berishi mumkin bo'lgan atributlarning shakli va munosabatlari haqida tasavvurga ega bo'lish foydalidir. Yuklangan ma'lumotlar to'plamining toifali atributlarining sifatli grafikni o'rnatish uchun nuqta o'lchamini va titrashi oshiriladi va Update tugmasi bosiladi.