4 сұрақ Дүниетаным - бұл адамның айналасындағы әлемге қатысты көзқарастары мен идеяларының өзара байланысты жүйесі. Ғылым мен дүниетаным әрқашан ажырамас байланыста болды. Ежелгі Грецияда, Қытайда, Ислам әлемі елдерінде, Аристотель, Чжу Си және басқалардың философиясының мысалында көрсетілгендей, жаратылыстану ғылымдарының жетістіктері, астрономияның дамуы сол кездегі ғалымдардың дүниетанымымен тікелей байланста болған. Галилей мен Ньютоннан бастап көптеген көрнекті ғалымдар құрған XVII ғасыр ғылым тарихындағы "ұлы ғасыр", "данышпандар ғасыры" деп аталады. Бірақ бұл ғалымдардың еңбегін олардың дүниетанымынан бөлек бағалау мүмкін емес. Бұл ғалымдардың ғылыми жетістіктері Құдайдың ұшқыны мен Құдайдың еркінің арқасында пайда болғанын дәлелдеуге тырысқандығымен расталады және бұл олардың дүниетанымын құрады. Бұл Ньютон өзінің ашқан жаңалықтарын Киелі кітапқа сәйкес келтіруге қанша күш жұмсағанынан да көрінеді. Ғылымның заманауи жетістіктері өнеркәсіпте, ауыл шаруашылығында қолданылады, ақпаратты сақтау мен алмасуды қамтамасыз етеді. Ол денсаулық сақтау саласында нақты төңкеріс жасауға мүмкіндік берді. Әлемнің дамыған елдерінде ғылым адам өмірінің барлық жақтарын өзгертті.Сонымен қатар ол телефон, интернет, түрлі техникалардың пайда болуына әкелді, ғарышқа кемелер жіберді. Дүниетаным ғылымды , оның нәтижелерін пайдалану тәсілін, ғылыми университеттік білім, діни уағыздар, интернационализм, адамның тәрбиесі, адамдармен қарым-қатынас кезінде пайда болған көзқарас, пікір алмасу барысында қалыптасады. Сондықтан барлық осы фактілерді ескере отырып, ғылым адамның дүниетанымына әсер етпейді деу мүмкін емес. Кез келген адам туғаннан бастап тұлға болып қалыптасқанына дейін белгілі бір ғылыми түсініктер мен білімге ие болады. Ол ғылымға қызығып, зерттеу жұмыстарын жүргізбесе де, қоғамда өз орнын табу үшін немесе басқа адамдармен қарым-қатынас орнату үшін кем дегенде ғылым мен білімнің ең кіші бөлігін болсын қолданады. Сонымен қатар, менің ойымша, біздің дәуіріміздің талаптарына сәйкес келетін дүниетаным шындықты ғылыми зерттеу процесінде алуға болатын білімге негізделуі керек. Бұл мәселені біз әр түрлі халықтарға тән мәдени және ұлттық дәстүрлерді ескере отырып, олардың тарихи дамуындағы адам қызметінің барлық формаларын зерттеп, диалектикалық-материалистік дүниетанымды дамыту барысында шешеміз. Мұндай дүниетаным, білімсіз адамдар бір-бірін түсініп,алдында тұрған қиын міндеттерді бірлесіп жеңуі екіталай. Басқаша айтқанда, қазіргі заманғы дүниетаным адамзатты біздің күндеріміздің дағдарыстық жағдайынан шығаратын және болашақта осындай жағдайдың пайда болуына жол бермейтін адам іс-әрекетін ұйымдастыруға ықпал етуі керек.